Een sterke pedagogische basis en een stabiel professioneel klimaat zijn essentieel voor het duurzaam waarborgen van de onderwijskwaliteit op de lange termijn.
Pedagogische kwaliteit
De stabiliteit van de pedagogische kwaliteit vormt de basis van een veilige en voorspelbare leeromgeving. Als een levende brug die alles verbindt en ondersteunt.
Dit is van groot belang. Iedereen begrijpt dat leerlingen zich veilig moeten voelen in de omgeving waarin zij onderwijs volgen. Onderzoek bevestigt dit keer op keer. Een stevige beheersing van basisvaardigheden zoals de Nederlandse taal, rekenen-wiskunde en burgerschap is cruciaal om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Maar om deze vaardigheden te ontwikkelen, moet er een veilige en ontspannen sfeer zijn. In zo’n omgeving kunnen leerlingen zich kwetsbaar opstellen en samen met anderen hun kennis en vaardigheden opbouwen. Dat omvat dus veel meer dan alleen het voorkomen van of reageren op onveiligheid.
Veel scholen hechten dan ook veel waarde aan het creëren van een sterk pedagogisch klimaat. Ze voldoen aan wettelijke eisen door onder meer een uitgebreid veiligheidsbeleid te voeren, een aanspreekpunt te hebben voor leerlingen die met pesten te maken krijgen, en jaarlijks te peilen hoe veilig leerlingen zich voelen binnen de school. Het kan echter gebeuren dat een omgeving, ondanks de intentie om veilig te zijn, dat in werkelijkheid niet is.
Waar moet je alert zijn? Wat kun je onderzoeken om ervoor te zorgen dat veiligheid niet alleen belangrijk wordt genoemd, maar ook daadwerkelijk wordt nageleefd in de praktijk? Hoe zorgen jullie er als school voor dat de levende brug goed onderhouden wordt? Waar vind je ondersteuning?
Professioneel klimaat
Naast het pedagogisch klimaat is ook het professioneel klimaat een factor met impact. Ook voor leraren geldt dat een veilige werkomgeving van cruciaal belang is. Scholen en besturen streven ernaar om goede en betrokken werkgevers te zijn voor leraren en ondersteunend personeel. Vergelijkbaar met leerlingen geldt voor medewerkers immers dat wanneer zij zich gewaardeerd en erkend voelen, hun talenten optimaal tot ontwikkeling kunnen komen.
Verschillen
De verschillen tussen scholen kunnen enorm zijn. Er zijn scholen waar (oud-)leerlingen met warmte en enthousiasme terugkijken op hun schooltijd. Het was er gezellig, de docenten wisten je te motiveren, legden dingen helder uit en pesten hoorde simpelweg niet bij de dagelijkse gang van zaken.
Maar helaas zijn er ook scholen waar de situatie heel anders is. Hier bepalen machtsstrijd en schijnbaar zelfvertrouwen de sfeer, met alle gevolgen van dien. Het kan een omgeving zijn waar overleven centraal staat, en waar leerlingen ervoor kiezen om te pesten, niet omdat ze het leuk vinden om anderen te kwetsen, maar om zelf geen slachtoffer te worden. Het pesten is dan een overlevingsstrategie in plaats van een bewuste daad van vernedering.
Op de ene school werkt een enthousiast en betrokken team vol energie aan het behalen van gezamenlijke doelen. Op een andere school voelen medewerkers zich uitgeput door de werkdruk en de eindeloze lijst van dingen die 'moeten', vaak zonder dat duidelijk is waarom of in wiens belang dit gebeurt.
Papillon staat voor een brede blik; welke elementen maken onderdeel uit van de levende brug, waar is deze goed in balans en waar is mogelijk versterking nodig?